Hướng dẫn điều trị Covid-19 tại nhà

Bài viết này sẽ hướng dẫn quản lý, điều trị và chăm sóc người bệnh Covid-19 không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ tại nhà.

1. Đối tượng quản lý tại nhà

Người bệnh Covid-19 (F0): người có kết quả xét nghiệm RT-PCR hoặc test nhanh kháng nguyên SAR-CoV-2 dương tính.

* Mức độ lâm sàng:

- Không có triệu chứng hoặc triệu chứng mức độ nhẹ: sốt, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi, đau mỏi cơ khớp, giảm vị giác, khứu giác,..

- SPO2 >=96%, nhịp thở <= 20 lần/phút

- Tuổi: >= 3 tháng và <= 49 tuổi

- Chưa phát hiện bệnh lý nền và đã tiêm đủ vacxin

- Không đang mang thai

* Có khả năng tự chăm sóc bản thân:

- Tự ăn uống, giặt quần áo, vệ sinh cá nhân

- Biết cách đo thân nhiệt

- Có khả năng liên lạc với nhân viên y tế

- Tự dùng thuốc theo đơn thuốc của bác sĩ

2. Những việc cần chuẩn bị khi điều trị Covid-19 tại nhà

- Lưu số điện thoại, đường dây nóng cơ quan phòng chống dịch, nhân viên y tế được phân công hỗ trợ theo dõi.

- Thống nhất với cả gia đình về vùng không gian dành riêng cho người nhiễm bệnh.

- Chuẩn bị các vật dụng tối thiểu: khẩu trang y tế dùng 1 lần, găng tay y tế sạch, dung dịch sát khuẩn tay, xà phòng, dụng cụ cá nhân (bàn chải đánh răng, khăn tắm, khăn mặt, chậu tắm, giặt, đồ dùng ăn uống,...)

3. Phương tiện cần có khi điều trị Covid-19 tại nhà

- Nhiệt kế

NHIỆT KẾ ĐO TAI , TRÁN 6 TRONG 1, BEURER FT65, THƯƠNG HIỆU ĐỨC, BẢO HÀNH 24 THÁNG

- Máy đo độ bão hoà oxy đầu ngón tay (SPO2)

MÁY ĐO NỒNG ĐỘ OXY VÀ NHỊP TIM BEURER PO30

- Máy đo huyết áp

MÁY ĐO HUYẾT ÁP BẮP TAY TỰ ĐỘNG OMRON HEM-8712 BẢO HÀNH 5 NĂM

- Điện thoại hoặc máy tính để liên lạc với nhân viên y tế

- Thùng rác thải y tế

- Túi thuốc điều trị tại nhà

4. Những điều không nên làm khi điều trị Covid-19 tại nhà

- Không tự ý rời khỏi phòng cách ly trong suốt thời gian cách ly

- Không sử dụng chung vật dụng với người khác

- Không ăn uống cùng người khác

- Không tiếp xúc gần với người khác hoặc vật nuôi

* Trường hợp cần có người chăm sóc thì người chăm sóc phải đeo kính chống giọt bắn, khẩu trang, vệ sinh tay trước và sau khi chăm sóc người bệnh.

5. Tự theo dõi sức khoẻ tại nhà

Nếu có 1 trong số các triệu chứng sau đây cần báo ngay với nhân viên y tế:

- Khó thở, thở hụt hơi, hoặc ở trẻ em có dấu hiệu thở bất thường: thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít thì hít vào

- Nhịp thở tăng: người lớn: nhịp thở >= 21 lần/phút; trẻ em từ 1 đến 5 tuổi: nhịp thở >= 40 lần/phút; trẻ từ 5 - dưới 12 tuổi: nhịp thở >= 30 lần/phút

- SpO2 <96%; mạch nhanh >120 nhịp/phút hoặc dưới 50 lần/phút; huyết áp thấp: huyết áp tối đa <90 mmHg, huyết áp tối thiểu <60 mmHg

- Đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu.

- Thay đổi ý thức: lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/ mệt lả, trẻ quấy khóc, li bì khó đánh thức, co giật.

- Tím môi, tím đầu móng tay, móng chân, da xanh, môi nhợt, lạnh đầu ngón tay, ngón chân.

- Không thể uống. Trẻ em bú kém/giảm, kém ăn, nôn.

- Trẻ có biểu hiện: sốt cao, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi đỏ, ngón tay chân sưng phù nổi ban đỏ, nốt hoặc mảng xuất huyết.

6. Xử trí một số triệu chứng khi mắc Covid-19

Nếu có những triệu chứng đơn giản, hãy xử trí như sau:

6.1 Sốt:

- Đối với người lớn: >38,5 độ C hoặc đau đầu, đau người nhiều: uống mỗi lần 1 viên thuốc hạ sốt như paracetamol 0,5g, có thể lặp lại mỗi 4-6h, ngày không quá 4 viên, uống oresol nếu uống kém/giảm hoặc có thể dùng uống thay nước.

- Đối với trẻ em: >38,5 độ C, uống hạ sốt như Paracetamol liều 10-15mg/kg/lần, có thể lặp lại mỗi 4-6h, ngày không quá 4 lần.

- Nếu sau khi dùng thuốc hạ sốt 2 lần không đỡ, hãy thông báo ngay với nhân viên y tế quản lý người nhiễm Covid-19 tại nhà để xử lý.

6.2 Ho: Dùng thuốc giảm ho theo đơn của bác sĩ

6.3 Có thể dùng thêm vitamin theo đơn thuốc của bác sĩ.

7. Hướng dẫn sử dụng thuốc điều trị Covid-19 tại nhà cho người > 18 tuổi

Thuốc điều trị gồm 3 nhóm:

7.1 Nhóm A: là những thuốc thông dụng bao gồm thuốc hạ sốt và thuốc nâng cao thể trạng

- Paracetamol 500mg: uống 1 viên khi sốt >38,5 độ C, có thể lặp lại sau mỗi 4-6h nếu vẫn còn sốt

- Vitamin tổng hợp: uống 1 viên/lần/ngày

Vitamin C: sáng 1 viên, tối 1 viên

7.2 Nhón B: là thuốc kháng viêm và thuốc chống đông chỉ sử dụng trong tình huống đặc biệt. Người bệnh khi cảm thấy khó thở (thở hụt hơi, khó thở tăng lên khi vận động, nhịp thở khi nghỉ ngơi > 20 lần/phút hoặc đo SpO2 <= 96%) phải liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn, hỗ trợ. Bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh nhân, nếu có chỉ định nhập viện, bác sĩ sẽ cho người bệnh sử dụng 1 liều duy nhất trước khi chuyển viện.

- Dexamethasone 0,5mg x 12 viên uống 1 lần (12 viên tương đương 6mg) hoặc methyprednisolone 16mg x 1 viên uống.

- Rivaroxaban 10mg x 1 viên uống hoặc Apixaban 2,5mg x 1 viên uống hoặc Dabigatran 220mg x 1 viên uống.

Lưu ý: Không sử dụng cho phụ nữ có thai và phụ nữ đang cho con bú, người mắc một trong những bệnh (viêm loét dạ dày tá tràng, suy gan, suy thận, các bệnh lý dễ gây chảy máu đường tiêu hoá, đường tiết niệu và các bệnh lý dễ gây chảy máu khác).

7.3 Nhóm C: Là thuốc kháng Virus

- Molnupiravir viên 200mg hoặc viên 400mg, uống ngày 2 lần: sáng 800mg, chiều 800mg, uống 5 ngày liên tục. Hoặc Favipiravir viên 200mg, ngày đầu 1600mg/lần x 2 lần/ngày, các ngày sau uống 600mg/lần x 2 lần/ngày, uống từ 7-14 ngày.

Lưu ý: Không sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc có kế hoạch có thai, đang cho con bú.

8. Hướng dẫn sử dụng thuốc điều trị Covid-19 tại nhà cho trẻ em

- Nằm phòng riêng

- Đeo khẩu trang với trẻ từ 2 tuổi trở lên

- Điều trị triệu chứng: Hạ sốt khi nhiệt độ từ 38,5 độ C trở lên. Paracetamol liều 10-15mg/kg/lần mỗi 6 giờ.

  Thuốc điều trị ho: ưu tiên dùng thuốc ho thảo dược.

- Uống nhiều nước

- Đảm bảo dinh dưỡng: bú mẹ, ăn đầy đủ

- Vệ sinh thân thể, răng miệng, mũi họng

- Theo dõi: Đo thân nhiệt tối thiểu 2 lần/ngày hoặc khi cảm thấy trẻ sốt. Đo SpO2 (nếu có thiết bị) tối thiểu 2 lần/ngày hoặc khi cảm thấy trẻ mệt, thở nhanh/khó thở.

Độ tuổi	Dạng thuốc
< 1 tuổi	Paracetamol bột 80mg
Từ 1 đến dưới 2 tuổi	Paracetamol bột 150mg
Từ 2 đến dưới 5 tuổi	Paracetamol bột 250mg
Từ 5 đến 12 tuổi	Paracetamol viên 325mg
Trên 12 tuổi	Paracetamol viên 500mg

Ghi chú: Uống Paracetamol khi sốt trên 38,5 độ C, có thể lặp lại 4-6h nếu vẫn còn sốt.

* Dấu hiệu cảnh báo:

- Triệu chứng bất thường cần báo nhân viên y tế: sốt trên 38,5 độ C, tức ngực, đau rát họng, ho, cảm giác khó thở, tiêu chảy, SpO2 < 96% (nếu đo được), trẻ mệt, không chịu chơi, ăn/bú kém.

- Dấu hiệu chuyển nặng cần báo cấp cứu 115 hoặc tổ y tế cộng đồng để được cấp cứu tại nhà hoặc đưa trẻ đến bệnh viện ngay, thở nhanh theo tuổi, cánh mũi phập phồng, rút lõm lồng ngực.

Ghi chú: thở nhanh theo tuổi: 01 - 05 tuổi: >= 40 lần/phút, 05 - 12 tuổi: >= 30 lần/phút, > 12 tuổi: >= 20 lần/phút.

Nguồn: vncdc.gov.vn